Dizionari Talian Furlan

Il plui complet dizionari dal Talian al Furlan (passe 76.000 lemis), otignût de integrazion dal Grant Dizionari Bilengâl Talian Furlan dal CFL2000 cul Dizionari Ortografic Furlan de Serling.

reggere v.intr., v.tr.

  1. 1a
    v.tr. [FO] (tignî sù cdn. par che nol coli) tignî sù, rezi, altr.trad. puartâ, sostignî
    • reggere un ubriaco, rezi un cjoc
    (tignî in braç) tignî, rezi, altr.trad. braçolâ, puartâ, sostignî, tignî in braç, tignî sù, tignî tal grim
    • reggere un bambino, tignî un frut
    1b
    v.tr. [FO] (vê avonde fuarce par stâ in pîts) tignî sù, rezi, altr.trad. sostignî, tignî
    • le forze non lo reggono, lis fuarcis no lu tegnin sù
    2a
    v.tr. [FO] (tignî alçât di tiere) tignî sù, altr.trad. tignî, tirâ sù
    • la sposa si regge l'abito per camminare comodamente, la nuvice si ten sù il vistît par cjaminâ comude
    2b
    v.tr. [FO] (sostignî alc in mût che nol coli) tignî sù, rezi, altr.trad. puartâ, regolâ, sostignî, tignî
    (tignî in man) tignî sù, altr.trad. sostignî, tignî
    • reggimi un attimo la bicicletta, tegnimi sù un moment la biciclete
    2c
    v.tr. [FO] (tignî fer alc di mût che nol bali, nol nici, che nol ledi di sbris, nol scjampi) tignî sù, tignî fer, tignî, altr.trad. sostignî
    • reggi la scala, ten sù la scjale
    2d
    v.tr. [FO] (fâ il supuart) tignî sù, rezi, sapontâ, altr.trad. armâ, frontâ, pontâ, sostignî, tignî
    • una armatura regge il muro cadente, une armadure e rêç il mûr dirocât
    3
    v.tr. [FO] fam., fig. (tolerâ) sopuartâ, altr.trad. sostignî, tolerâ
    • è una persona noiosa, non la reggo più, al è un stufadiç, no lu sopuarti plui
    (rivâ a bevi une vore restant sincîr) tignî, altr.trad. sopuartâ
    • regge bene l'alcool, al ten ben l'alcul
    4a
    v.tr. [FO] (puartâ, vuidâ) menâ, altr.trad. guviernâ, puartâ, regolâ, rezi, vuidâ
    • sa reggere la barca anche col mare grosso, al è bon di menâ la barcje ancje cul mâr grues
    4b
    v.tr. [FO] (guviernâ) rezi, guviernâ, altr.trad. aministrâ, condusi, direzi, menâ
    • reggere uno stato, guviernâ un stât
    • reggere un'azienda, rezi une dite
    (spec. intal lengaç burocratic, vê une funzion par un periodi curt in sostituzion dal titulâr) tignî
    • nel governo ha retto bene la sua funzione di sostituto, intal guvier al à tignût ben la sô funzion di vicjari
    4c
    v.tr. [FO] fig. (sostignî cdn., dant insegnaments e precets etics, di condote e v.i.) indreçâ, instradâ, inviâ, altr.trad. direzi, menâ, regolâ, rezi, sostignî, vuidâ
    • reggere i giovani nel mondo della scuola, instradâ i zovins intal mont de scuele
    4d
    v.intr., v.tr. [FO] fig. (di criteris inteletuâi o morâi, fâ di vuide) direzi, regolâ, rezi, altr.trad. guviernâ, sostignî, vuidâ
    • regge la sua vita su sani principi, al regole la sô vite su principis salts
    5
    v.tr. [TS] gram. (massime pai verps, cuant che a vuelin un complement o un câs particolârs) volê, domandâ, rezi
    • 'interest' regge il genitivo della persona interessata, 'interest' al vûl o ancje al domande il gjenitîf de persone interessade
    6a
    v.intr. [FO] (resisti a un sfuarç, a une pression e v.i.) tignî, rezi, altr.trad. condurâ, tignî bot, tignî dûr, tignî pont, tignî sù
    • il ponte non ha retto al peso ed è caduto, il puint nol à tignût il pês e al è colât
    6b
    v.intr. [FO] (sorevivi a un dolôr, a un sfuarç fisic, a une cundizion avierse e v.i.) tignî, rezi, condurâ, altr.trad. tignî bot, tignî dûr, tignî pont, tignî sù
    • nessuno poteva reggere a quel freddo e hanno rinunciato alla spedizione, nissun nol podeve tignî a chel frêt e cussì a àn molât di fâ la spedizion
    6c
    v.intr. [FO] fig. (sopuartâ un dolôr, no cedi, no pleâsi a un displasê) tignî, rezi, altr.trad. bati dûr, condurâ, durâ, indurâ, indurâsi, intignîsi, resisti, sostignî, stâ sù, tignî bot, tignî dûr, tignî pont, tignî sù
    • ha retto bene al lutto, al à tignût ben al corot
    (resisti a une emozion) tignî, rezi
    • non mi regge il cuore, no mi ten il cûr
    (funzionâ ben) tignî, rezi
    • dopo cinque ore di lezione la testa non mi regge, dopo di cinc oris di lezion no mi ten il cjâf
    7a
    v.intr. [FO] (jessi bon, consistent, valevul, jessi logjic, positîf) tignî, rezi, stâ sù, altr.trad. stâ in pîts, tignî sù
    • questo tuo ragionamento non regge, chest to resonament nol sta sù
    7b
    v.intr. [FO] (frontâ un confront, un paragon) tignî, rezi, altr.trad. stâ sù
    • se fanno una gara, non regge, se a fasin une gare, nol ten
    8
    v.intr. [FO] (durâ intune cundizion buine) tignî sù, altr.trad. condurâ, durâ, tignî
    • speriamo che il tempo regga, sperìn che il timp al tegni sù
    (durâ cence alterâsi) tignî, intignîsi, durâ, altr.trad. condurâ, tignîsi
    • devi mettere il burro in frigo, al caldo non regge, tu âs di meti la spongje in frigo, cul cjalt no dure