Sinonimi e Contrari Friulani

biel adi., av., inter., s.m.

  1. [it. amato s.m.] (la persone che si ame)
    sinonims
    inamorât, morôs
  2. [it. ameno adi.] (massime di un puest, che al da plasê) un puest biel
    sinonims
    deliziôs, legri
    contraris
    brut, crût, grivi, inospitâl, scûr
  3. [it. bell'e loc.av.] (cun daspò un adi., al pant la conclusion di une azion) il tren al è biel che partît, il dam al è biel fat
  4. [it. bellezza s.f.] (biel aspiet) la bielece di un panorame, la bielece di une fantate, bielece classiche, bielece particolâr, cjalâ dome al biel
    sinonims
    amenitât
    contraris
    brutece
  5. [it. bellezza s.f.] (in escl., par pandi contentece)
    sinonims
    ben
  6. [it. bello adi.] (di alc, che al à un aspiet gradevul, che al plâs) un biel palaç, une biele figure, une biele cjase, bielis oparis di art, dôs bielis contis
    sinonims
    deliziôs, di incjant, gradevul, ninin, plasevul
    contraris
    brut, fastidiôs, orent, oribil, schifôs, trement
    (in prov. o det.) nol è biel ce che al è biel ma al è biel ce che al plâs, gnûf dut al è biel
    contraris
    brut, fastidiôs, orent, oribil, schifôs, trement
  7. [it. bello adi.] (di un om, di un animâl, di un vivent in gjenar o di une sô part) un biel zovin, un biel cjaval, une biele cjice
    sinonims
    atraent, graciôs
    contraris
    brut, fastidiôs, orent, oribil, schifôs, trement
    fam. (in paragons) biel tant che il soreli
    sinonims
    atraent, graciôs
    contraris
    brut, fastidiôs, orent, oribil, schifôs, trement
    (in prov. o det.) brut in fasse, biel in place, biel in fasse, brut in place
    contraris
    brut
  8. [it. bello adi.] (che al à plasût di vêlu fat o vivût) une biele serade, o vin fat une biele escursion
    sinonims
    fantastic, plasevul
    contraris
    brut, fastidiôs, orent, oribil, schifôs, trement
  9. [it. bello adi.] (bon, nobil daûr de morâl) un biel compuartament, al è biel dî la veretât
    sinonims
    bon, just, nobil
    contraris
    brut, mâl, trist
  10. [it. bello adi.] (che al prodûs amirazion) un biel cjâf, une biele culture
    sinonims
    bon
    contraris
    brut, trist
    (ancje iron. par dî il contrari o denunziâ ipocrisie) a son dome bielis peraulis
    sinonims
    bon
    contraris
    brut, trist
  11. [it. bello adi.] (zentîl, creançôs) bielis manieris, un biel pinsîr, un biel conversâ
    sinonims
    bon, cortês, cortesan, creançôs
    contraris
    coiar, fastidiôs
  12. [it. bello adi.] (tant che predicât nominâl invariant, massime tai sprocs) vegjetarian al è biel
    sinonims
    bon, just
  13. [it. bello adi.] (positîf, bon) tal teme o ai cjapât un biel vôt, vê une biele pensade
    sinonims
    bon
    (favorevul) une biele fortune, bielis ocasions
    (ironic o par dî il contrari) une biele figure di stupit, biele boiade che o ai fat!
    sinonims
    bon
  14. [it. bello adi.] (di bon efiet) une biele domande, un biel compromès al fâs contents ducj i doi
    sinonims
    bon, valit
    contraris
    brut, dibant, disgraciât, maledet
  15. [it. bello adi.] (di une dade di timp, di vite) tu mi âs fat passâ bielis zornadis
    sinonims
    bon, legri
    contraris
    brut, grîs, neri, trist
  16. [it. bello adi.] (dal timp atmosferic, seren, bon) cheste setemane al è stât biel timp, o vin vût un biel Setembar
    sinonims
    bon, seren
    contraris
    brut, trist
  17. [it. bello adi.] (grant, bondant, notevul) mi racomandi, une biele porzion!, un biel plat di salate, fâ une biele corsute par tignîsi in forme
    sinonims
    grant, grues
    contraris
    di nuie, modest, piçul, scjars
    (ironic o par dî il contrari) une biele fiere, une biele sfadiade
    sinonims
    grant, grues
    contraris
    di nuie, modest, piçul, scjars
  18. [it. bello adi.] (denant di sostantîf, adietîf, averbi, cun valôr enfatic e infuarcitîf) une scjale biele alte, un biel bocon di om, un biel sì, un biel no, une biele dificoltât, tu âs un biel dî tu, ve!
  19. [it. bello adi.] (pleonastic, par cressi o marcâ la impuartance o la cuantitât di alc) ognidun al à il so biel toc di cjarte, ancje jo o ai la mê biele cjame di lavôr
    sinonims
    bon, brâf, cjâr
  20. [it. bello s.m.] (dome sing., ce che al è valit dal pont di viste estetic) vê l'amôr pal biel
    contraris
    brut
    filos. (la bielece tant che ogjet estetic e teoretic) la definizion dal biel
    contraris
    brut
  21. [it. bello s.m.] (dome sing., aspiet positîf di alc) il biel dal vivi bessôl, il biel de amicizie
    sinonims
    biele
    contraris
    brut
    (cun valôr fraseologjic) vuê ce fasìno di biel?
    (iron. o antifrastic) il biel al è bielzà passât, o podìn lâ
    sinonims
    biele
  22. [it. bello s.m.] (persone di aspiet gradevul) al jere il biel de classe
    (il morôs o la morose) o spieti la mê biele, e à fat un regâl al so biel
    (apelatîf di un frut, di un animâl dumiesti o iron. di une persone grande) ven chi fion! o ancje ven chi tu biel di tô mari!
    (in prov. o det.) intant che la biele si cjale tal spieli la brute si maride
  23. [it. bello s.m.] (dome sing., biel timp) a son stâts doi dîs di biel e daspò e je tornade la ploie
    sinonims
    biel timp, bon timp, seren
    contraris
    brut, brut timp, trist timp
  24. [it. benaugurante adi.] (che al augure e al promet ben) al è stât un bon o ancje biel tacâ
    sinonims
    di biele vignude
    contraris
    brut
  25. [it. bene1 av.] (infuarcitîf o enfatic) o soi biel pront
    sinonims
    cetant, un grum, un mont
  26. fam. [it. bravo adi.] (come intensîf intai ûs pleonastics) al à fat la so biele esposizion
  27. [it. buon'anima loc.adi.] (che al è muart)
  28. [it. buono1 s.m.] (dome sing., aspiet, element positîf)
    sinonims
    positîf
  29. fam., scherç. [it. cocco2 s.m.] (persone preferide, massime fevelant di un frut) velu il biel di sô mari
    sinonims
    beniamin, coçute, preferît, protet, stelute
  30. [it. dilettevole s.m.] (ce che al da plasê) al cîr dome il biel inte vite
  31. [it. forte adi.] (rilevant) un vuadagn fuart o ancje un bon vuadagn o ancje un biel vuadagn
    sinonims
    alt, grant, impuartant, rilevant
    contraris
    basot, cence impuartance, debil, di nuie, di pôc, modest, ordenari, piçul, pôc, scjars
  32. [it. fortunato adi.] (di alc, che al è caraterizât di fortune)
    contraris
    brut, contrari, disfortunât, disgraciât, infeliç, neri, trist
  33. zerg. [it. ganzo adi.] (che al à un aspiet biel) ce biele maie che tu âs comprât
    sinonims
    figo
  34. [it. già av.] (al segne che une azion e je daûr a rivâ insom o che e je a pene finide prime di ce che si pensave) o soi za o ancje bielzà tornât, lui al à biel finît il lavôr
    (cun reference al avignî)
  35. [it. gioia1 s.f.] (sodisfazion)
    sinonims
    consolazion, content, contentece, gaudie, gjoldude, gjonde, glorie, gust, legrecûr
  36. [it. piacevole adi.] (che al da content, al apaie) cheste sì che e je une biele gnove
    sinonims
    apaiant, gjoldibil, gustôs, plasint
    contraris
    displasevul, dûr, fastidiôs, gram, malacet, malacetât, mareôs, neri, schifôs, stomeôs, tribulât
    (cun valôr neutri) nol è biel stâ chi a spietâ
    contraris
    displasevul, dûr, fastidiôs, gram, malacetât, mareôs, neri, schifôs, stomeôs, tribulât
  37. [it. pieno1 adi.] (che al è in plene fuarce) di plene dì o ancje di biel dì, di biel misdì
  38. fig. [it. pingue adi.] (che al è in cuantitât grande o che al forme une cuantitât grande) al à lassât une biele ereditât
    sinonims
    armât, bondant, comut, consistent, gras, grues, impuartant, morbit, notabil, passût, penç, polpôs, rimarchevul, significant, significatîf, sostanziôs
    contraris
    basot, di dozene, dozenâl, esigui, gram, grim, insignificant, magri, mediocri, mezan, misar, miserabil, miserevul, modest, pecengul, penuriôs, pitoc, pôc, puar, rasclen, ridicul, scjarnît, scjars, sclagn, strent, strissinît, sut, triviâl
  39. fig. [it. roseo adi.] (plasevul, seren) al è daûr a passâ un biel moment
    sinonims
    cuiet, fortunât, gaiarin, gjoldibil, gjubiâl, gustôs, plasevul, plasint, ridint, seren, tenar
    contraris
    brut, disgraciât, dolorôs, fluscât, gram, grîs, grivi, malabiât, maluseriôs, nereôs, neri, scûr, signestri, torgul
  40. fig. [it. roseo adi.] (che al promet ben) un biel avignî
    sinonims
    a pro, di buine vignude, favorevul, fortunât, gaiôs, gjubiâl, positîf, propizi, seren
    contraris
    brut, disgraciât, dolorôs, fluscât, gram, grîs, grivi, malabiât, maluseriôs, nereôs, neri, scûr, signestri, torgul
  41. [it. venusto adi.] (plen di gracie e elegance)
    sinonims
    armoniôs, elegant, fin, graciôs, lizadri, ninin
    contraris
    brut, gof, malegraciôs, malsacodât