Seleziona dizionario:

Sinonimi e Contrari Friulani

bonâ v.

  1. [it. assopire v.tr.] (di bisugne, sodisfâle almancul un pôc) cumò al veve bonât o ancje cuietât par un pôc il desideri di viodile
    sinonims
    calmâ
    contraris
    saborâ, stiçâ, stuzigâ, tirâ sù, tiziâ
  2. [it. buttare acqua sul fuoco loc.v.] (calmâ, cuietâ une situazion)
  3. fig. [it. frangere v.tr.] (moderâ la fuarce di un sintiment, la violence di une passion, la fuarce di une brame e sim.)
  4. [it. imbonire v.tr.] (fâ deventâ plui calm)
    contraris
    incancarîsi, ingnervosîsi, intristî
  5. [it. ingannare v.tr.] (cirî di calmâ, di sopuartâ)
  6. [it. lenire v.tr.] (fâ che si puedi sopuartâ di plui une fadie o un dolôr)
    sinonims
    indolcî, moderâ, placâ, slizerî, svuarbâ
    contraris
    cjalcjâ, fracâ, rionzi
  7. fig. [it. mitigare v.tr.] (ridusi la fuarce di un sintiment, la violence di une passion, la fuarce di une brame e sim.)
    sinonims
    dulcî, padinâ
    contraris
    esasperâ, ingarbî, intosseâ, invelegnâ, uçâ
  8. fig. [it. pacificare v.tr.] (fâ deventâ cuiet)
    sinonims
    calmâ, trancuilizâ
    contraris
    ecitâ, inflamâ, infogâ, saborâ, scjaldâ, sofletâ, stiçâ, stomblâ, sustâ
  9. [it. placare v.tr.] (fâ tornâ cuiet)
    sinonims
    cidinâ, sbassâ, stratignî, umiliâ
    contraris
    agjitâ, ecitâ, incuietâ, inflamâ, ingarbî, sburtâ, scjaldâ, stiçâ
  10. [it. quietare v.tr.] (slizerî un patiment, stratignî un sintiment fuart) bonâ la rabie
    sinonims
    calmâ
    contraris
    provocâ, saborâ, stiçâ
  11. [it. quietare v.tr.] (sodisfâ un bisugn dal cuarp) bonâ la sêt
    sinonims
    calmâ, cidinâ, contentâ, sodisfâ, umiliâ
    (contentâ, sodisfâ) bonâ i clients rispietant i tiermins di consegne
    sinonims
    contentâ, sodisfâ
  12. [it. quietare v.tr.] (fâ stâ cuiet) la mestre e cîr di bonâ i fruts plui ferbints
    sinonims
    calmâ, cidinâ, trancuilizâ
    contraris
    agjitâ, ecitâ, saborâ, soflâ, sofletâ
  13. [it. rabbonire v.tr.] (fâ tornâ cuiet e resonevul) si à rabiât ma po dopo i àn contât dut e lu àn bonât
    sinonims
    dumiesteâ, morestâ, mugnestrâ, pacificâ, padinâ
  14. [it. rappacificare v.tr.] (dâ calme)
    sinonims
    cidinâ, padinâ
    contraris
    inasprî, invelegnâ, provocâ
  15. fig. [it. rimarginare v.tr.] (fâ tornâ a puest tant che prin)
    sinonims
    calmâ
  16. [it. sbizzarrire v.tr.] (fâ passâ la matetât, domâ il spirt di ribelion o la agressivitât) bonâ un cjaval
  17. [it. sedare v.tr.] (fâ che al sei mancul fuart)
    sinonims
    calmâ, padinâ, umiliâ
    contraris
    ingrispâ, scjadenâ
  18. fig. [it. sedare v.tr.] (frenâ un sintiment, tignîlu sot control, stratignîlu)
    sinonims
    umiliâ
    contraris
    ecitâ, saborâ, stiçâ, tiziâ
  19. fig. [it. smorzare v.tr.] (fâ che si cuieti) bonâ il pitic
    sinonims
    calmâ, cuacjâ, distudâ, frenâ, gjavâ, moderâ, morestâ, sfredâ, temperâ, umiliâ
    contraris
    aumentâ, cressi, dismovi, ecitâ, intensificâ, intiziâ, rinfuarcî, saborâ, stiçâ, uçâ
    (tignî sot control une passion, un sintiment e simii)
    sinonims
    cuacjâ, frenâ, moderâ, morestâ, sfredâ, temperâ, umiliâ
    contraris
    cressi, dismovi, ecitâ, intensificâ, intiziâ, rinfuarcî, saborâ, stiçâ
  20. [it. soddisfare v.tr.] (distudâ une dibisugne fisiche)
    sinonims
    adempî, apaiâ, corispuindi, disbratâ, justâ, saceâ
    (corispuindi a un desideri)
    sinonims
    apaiâ, saceâ
  21. fig. [it. svelenire v.tr.] (liberâ cdn. de asse fasintlu deventâ mancul velegnôs)
    contraris
    cjalcjâ, esasperâ, infuartî, intosseâ, invelegnâ, tosseâ
    (fâ deventâ cuiet) bonâ la situazion
    contraris
    cjalcjâ, infuartî, invelegnâ
  22. [it. tranquillizzare v.tr.] (gjavâ cun peraulis e mots lis preocupazions o la ansie di cdn.) bonâ un frut che al vai
    sinonims
    confuartâ, dâ cûr, fâ cûr, padinâ, sigurâ
    (slizerî di pinsîrs, preocupazions)
    sinonims
    confuartâ, dâ cûr, fâ cûr, padinâ, sigurâ