Sinonimi e Contrari Friulani
calâ v.
- fig. [it. affievolirsi v.pronom.intr.] (deventâ minôr fin a jessi nuie)
- [it. allentare v.tr.] (fâ calâ)
- fig. [it. appannarsi1 v.pronom.intr.]
(pierdi la fuarce, la forme)
- sinonims
- lâ al mancul
- fig. [it. assottigliare v.tr.] (taiâ la cuantitât) calâ lis scortis
- [it. attenuare v.tr.] (ridusi di dimension, estension, durade e v.i.) calâ il control
- [it. attenuarsi v.pronom.intr.] (diminuî di intensitât, deventâ plui debil, ancje fig.)
- [it. calare v.intr.] (vignî jù plui in bas a planc o par ordin)
- [it. calare v.intr.] (lâ a mont, bonâsi, ancje sost.)
- [it. calare v.intr.] (lâ jù, sbassâsi)
- [it. calare v.intr.]
(lâ jù di pês, di volum o di intensitât)
calâ di cualchi chilo
(lâ jù di presit) il lidric al è calâtfam. (esortazion a staronzâ une conte e v.i.)
- mus. [it. calare v.intr.]
(fâ une note cun intonazion plui basse di chê juste) teatr. (inte recitazion, sbassâsi di intensitât, di intonazion)
- [it. calare v.tr.] (dismontâ, spec. adasi) calâ il zeut dal barcon
- [it. calare v.tr.] (meti intun contest) calâ un autôr intal so timp
- [it. calare v.tr.] (inte gucje, ridusi il numar des maiis o sierâ une maie, ancje ass.) calâ i ponts, al cuart fier tache a calâ
- [it. calare v.tr.]
(intai zûcs di cjartis, zuiâ une cjarte spec. cence fâ une pie)
fam. (vierzi il zûc)
- sinonims
- vierzi
- [it. contrarsi v.pronom.intr.]
(vê une riduzion)
tal secont semestri il marcjât automobilistic al è calât
- sinonims
- contraisi, lâ al mancul, lâ jù
- fig. [it. declinare v.intr.] (rivâ ae fin)
- [it. decrescere v.intr.] (lâ al mancul in maniere progressive)
- [it. deprezzare v.tr.] (fâ lâ jù il presit di alc, ridusi di valôr)
- [it. deprezzarsi v.pronom.intr.]
(lâ jù di presit, pierdi di valôr)
- sinonims
- svalutâsi
- [it. dimagrire v.intr.]
(pierdi pês cambiant la fisionomie, deventant plui magri)
- sinonims
- disfiliâsi, disgrassâsi, scarmîsi, sclagnî, sclagnîsi, smagrîsi
- contraris
- butâ sù, fâ cjar, fâ ganassis, ingramâ, ingrassâ, ingrassâsi, ingruessâ, ingruessî, meti dongje, meti sù
- [it. diminuire v.tr.] (fâ deventâ plui basse la cuantitât, la grandece, il numar) bisugne calâ la velocitât dongje des croseris
- [it. diminuire v.tr.]
(intal gucjâ, fâ mancul ponts)
calâ une maie
- sinonims
- butâ jù
- [it. diminuire v.intr.]
(deventâ di mancul, ridusisi)
il nivel dal vin tal fiasc al è calât
- sinonims
- colâ, dâ jù, debilîsi, decjadê, declinâ, disbassâsi, discunîsi, distemperâ, distemperâsi, flapî, flapîsi, indebilîsi, lâ jù, morentâsi, morestâsi, ribassâsi, ridusisi, scarmulîsi, sclagnîsi, scunîsi, semâ, smagrî, smagrîsi, smamî, smamîsi, srarîsi, staronzâsi, umiliâsi, vignî jù
- contraris
- cjapâ pît, cressi, dâ sù, dopleâsi, inasprî, infuartîsi, jevâ, jevâ sù, lâ sù, ricreâsi, rimontâsi, tressâsi
- [it. diminuire v.intr.] (calâ di pês, dimagrî)
- [it. illanguidirsi v.pronom.intr.] (deventâ mancul fuart, mancul intens, ancje fig.)
- [it. imbonire v.intr.] (di elements atmosferics e naturâi, jessi daûr a calmâsi)
- fig. [it. immergere v.tr.] (fâ colâ intun ciert stât)
- [it. menomare v.intr.] (calâ di volum, di cuantitât, di nivel e v.i.)
- [it. menomarsi v.pronom.intr.] (deventâ plui piçul, minôr)
- [it. ottenebrarsi v.pronom.intr.] (pierdi fuarce o potence)
- [it. ottundersi v.pronom.intr.]
(pierdi snait, vivarosetât, finece)
- sinonims
- flapîsi, scunîsi
- contraris
- cressi, infuartîsi, rinfuarcîsi, rinfuarçâsi, spiçâsi, uçâsi
- [it. perdere v.intr.] (denant de prep. 'di', diminuî)
- [it. rallentare v.intr.] (deventâ mancul imburît, diminuî)
- [it. regredire v.intr.]
(movisi indaûr, lâ indaûr)
la aghe alte e je daûr a regredî o ancje a tornâ a calâ
- sinonims
- cessâ, lâ indaûr, ritirâsi, sbassâsi, tornâ a sbassâsi, tornâ indaûr, zirucâ
- contraris
- avanzâ, lâ indenant
- [it. regredire v.intr.]
(di fenomen, deventâ mancul fuart)
un setôr economic che al varà di calâ o ancje di lâ indaûr
- sinonims
- cangjâ, lâ al mancul, sbassâsi, tornâ a sbassâsi, tornâ indaûr
- fig. [it. regredire v.intr.]
(lâ jù di nivel, di cualitât)
- sinonims
- cangjâ, lâ al mancul, peiorâ
- contraris
- evolvisi, lâ indenant, miorâ, progredî
- [it. ridurre v.tr.] (fâ che al sei mancul fuart, mancul intens)
- [it. ridursi v.pronom.intr.] (deventâ plui piçul in cuantitât)
- [it. rinvilirsi v.pronom.intr.] (calâ di presit)
- fig. [it. sbiadire v.intr.] (pierdi vivôr)
- [it. scalare2 v.tr.] (menant un veicul, passâ di une marcje plui alte a di une plui basse) sbassâ o ancje calâ la marcje prime di passâ
- [it. scemare v.tr.]
(fâ deventâ plui bas o minôr)
calâ il presit dal gasoli
- contraris
- aumentâ, incrementâ, incressi
- coloc. [it. scendere v.intr.]
(calâ di pês)
- sinonims
- diminuî, disfiliâsi, disgrassâsi, lâ al mancul, scarmîsi, sclagnîsi, sfiliâsi, smagrî
- contraris
- aumentâ, cressi, dâ su, fâ cjar, fâ ganassis, incressi, ingrassâ, ingrassâsi, lâ sù, meti dongje, parâ sù, tirâ sù
- [it. scendere v.intr.] (pierdi valôr, sbassâsi)
- fig. [it. spegnersi v.pronom.intr.]
(di stimul fisic, lâ al mancul)
- sinonims
- distudâsi, finî, lâ al mancul, molâ, studâsi
- contraris
- impiâsi, piâsi, tornâ a sveâsi
- [it. stringersi v.pronom.intr.] (di vistît, deventâ plui stret o plui curt)
- fig. [it. svaporare v.intr.] (dai sintiments, calâ di fuarce)
- [it. venire meno loc.v.] (pierdi di valôr)