Seleziona dizionario:

Sinonimi e Contrari Friulani

dâ dongje loc.

  1. [it. agglomerare v.tr.] (ingrumâ, meti insiemi robis diferentis)
    sinonims
    parâ dongje, tirâ dongje, unî
    contraris
    disjustâ, disunî, dividi, taiâ
  2. [it. aggregare v.tr.] (unî a di un grup)
    sinonims
    associâ, dâ adun, meti adun, meti dongje, unî
    contraris
    disparselâ, disseparâ, distacâ, dividi, scompartî
    (meti adun intun stes grup)
    sinonims
    associâ, dâ adun, meti adun, meti dongje, unî
    contraris
    disparselâ, disseparâ, distacâ, dividi, scompartî
  3. [it. assommare1 v.tr.] (vê dentri l'essenziâl di plui robis, aspiets, situazions e v.i.)
    sinonims
    tignî, vê, vê dentri
  4. [it. combinare v.tr.] (meti dongje dôs o plui robis secont un criteri o par vê un ciert risultât, spec. estetic)
    sinonims
    acuardâ, amalgamâ, armonizâ, compagnâ, conciliâ, cubiâ, incubiâ, justâ, leâ, messedâ, miscliçâ, misturâ, svicinâ, unî
    contraris
    disseparâ, disunî, dividi
    (rindi compatibil, conciliâ)
    sinonims
    acuardâ, amalgamâ, armonizâ, compagnâ, conciliâ, cubiâ, incubiâ, justâ, leâ, messedâ, miscliçâ, misturâ, svicinâ, unî
    contraris
    disseparâ, disunî, dividi
  5. [it. combinare v.tr.] (organizâ)
    sinonims
    conciertâ, concuardâ, contratâ, fissâ, meti dongje, stabilî
  6. fig. [it. compattare v.tr.] (fa deventâ plui unît, plui solidari)
    sinonims
    consolidâ, fâ compat, fâ unît, fuarteçâ, rinsaldâ, unificâ
    contraris
    disfâ, disgregâ, disunî, dividi
  7. [it. concentrare v.tr.] (tirâ dongje intun puest)
    sinonims
    concentrâ, incentrâ, ingrumâ, intropâ, meti dongje, riunî
    contraris
    discjoli, disseparâ, dividi, sparniçâ, sparpaiâ
  8. [it. conferire v.tr.] (ingrumâ tal stes puest) lis istruzions su cemût dâ dongje i refudums organics
  9. [it. confezionare v.tr.] (finî la cusidure e i furniments di un vistît)
    sinonims
    cusî, preparâ, realizâ
    (fâ un lavôr di ricam o di feret e sim.) dâ dongje une pontine
    sinonims
    cusî, preparâ, realizâ
  10. [it. conformare v.tr.] (dâ une forme determinade, dâ forme, massime intun mût che al plâs, proporzionât)
    sinonims
    fâ dongje, formâ, impastanâ, modelâ, stampanâ, stampanâ sù
  11. [it. conglobare v.tr.] (meti adun plui robis intun intun omogjeni)
    sinonims
    meti vicin, ramassâ
  12. [it. costituire v.tr.] (meti dongje personis par un impegn o un obietîf) dâ dongje o ancje costituî une associazion
    sinonims
    componi, cumbinâ, fondâ, formâ, imbastî, impastanâ, implantâ, inmaneâ, instaurâ, istituî, meti dongje, meti sù, organizâ, pastanâ
    contraris
    disfâ, sdrumâ
    (meti dongje ogjets, robe par un fin o un interès) dâ dongje o ancje costituî un patrimoni
    sinonims
    componi, cumbinâ, formâ, meti dongje, meti sù
    contraris
    disfâ, sdrumâ
  13. [it. formare v.tr.] (meti intune plui elements o personis)
    sinonims
    componi, costituî, dâ adun, fâ, fâ sù, jessi, meti dongje, tirâ adun
  14. fig. [it. intessere v.tr.] (fâ alc di creatîf)
    sinonims
    butâ jù, elaborâ, intonâ, tignî sù, tindi, tramâ
  15. [it. inventare v.tr.] (creâ, cun fantasie e par fins artistics)
    sinonims
    concepî, fâ sù, imbastî, inventâsi
  16. [it. inventare v.tr.] (pensâ o dî robis no veris)
    sinonims
    fâ sù, imbastî, inventâsi, pensâ
  17. [it. mettere insieme loc.v.] dâ dongje une biele compagnie
    fam. (inviulâ) dâ dongje o ancje imbastî un lavôr
  18. [it. ministrare v.tr.] (procurâ alc che al interesse)
  19. [it. raccattare v.tr.] (meti dongje alc)
    sinonims
    dâ adun, meti adun, meti dongje, racuei, tirâ adun, tirâ sù
    (cjapâ alc di butât vie)
    sinonims
    dâ adun, meti adun, meti dongje, racuei, tirâ adun, tirâ sù
  20. [it. raccogliere v.tr.] (tirâ dongje)
    sinonims
    cjoli sù, clamâ dongje, fâ dongje, ingrumâ, meti adun, riunî, tirâ adun, tirâ dongje, tirâ sot, vuadagnâ
    contraris
    butâ ator, scjarni, sgjarnâ, sparniçâ, sparpaiâ, straçâ, stranfâ, svuaçâ, svuaçâle, svuaçâse, tronfâ, tudâ
    (ancje fig.) dâ dongje dutis lis fuarcis par frontâ un probleme
    sinonims
    cjoli sù, clamâ dongje, ingrumâ, meti adun, riunî, tirâ adun, tirâ dongje, tirâ sot
    contraris
    butâ ator, scjarni, sgjarnâ, sparniçâ, sparpaiâ
    (vuadagnâ)
    sinonims
    fâ dongje, tirâ sot, vuadagnâ
    contraris
    straçâ, stranfâ, svuaçâ, svuaçâle, svuaçâse, tronfâ, tudâ
  21. [it. raccogliere v.tr.] (sintetizâ)
    sinonims
    meti adun, parâ dongje, sintetizâ, striçâ, tirâ adun
  22. [it. raccogliere v.tr.] (riunî e sistemâ in mût funzionâl e omogjeni)
    sinonims
    clamâ dongje, ingrumâ, organizâ, parâ dongje, racuei, tirâ adun
  23. [it. raccogliere v.tr.] (involuçâ)
    sinonims
    bruscjâ, intorteâ, involuçâ, pleâ, pleâ sot, rondolâ, tirâ adun, tirâ sot
    contraris
    dismolâ, displeâ, distindi, distirâ, disvoluçâ, slungjâ, spleâ
  24. [it. raccozzare v.tr.] (meti dongje cun dificoltât) dâ dongje un esercit di mercenaris
    sinonims
    argagnâ sù, cjapâ sù, meti adun, racuei
    contraris
    dispierdi, sparniçâ
  25. [it. radunare v.tr.] (meti adun intun stes puest)
    sinonims
    clamâ, clamâ a cjapitul, concentrâ, congregâ, convidâ, incentrâ, intropâ, meti adun, tirâ adun
    contraris
    disfantâ, dispierdi, sdarnâ, sparniçâ, sparpaiâ
    (di personis, metilis adun)
    sinonims
    clamâ, clamâ a cjapitul, congregâ, convidâ
    contraris
    disfantâ, dispierdi, sdarnâ, sparniçâ, sparpaiâ
  26. [it. radunare v.tr.] (meti dongje par fâ un grup)
    sinonims
    congregâ, meti adun, meti dongje, tirâ adun
  27. [it. radunare v.tr.] (meti adun in grande cuantitât, parâ dongje)
    sinonims
    congregâ, intassâ, intropâ, meti in tasse, parâ dongje, ramassâ
    contraris
    consumâ, disfantâ, dispierdi, dissipâ, fruiâ, sdarnâ, sparniçâ, straçâ
  28. fig. [it. radunare v.tr.] (di fuarcis fisichis o spirituâls, cirîlis dentri di se par concentrâsi su di un ciert obietîf)
    sinonims
    clamâ adun, clamâ dongje, tirâ adun
  29. [it. richiudere v.tr.] (meti adun ce che al è fat di dôs parts o che al è stât dividût o viert cuntun tai)
  30. [it. riconnettere v.tr.] (tornâ a colegâ, a meti dongje) dâ dongje i tocs distacâts
    sinonims
    riconeti
  31. fig. [it. ricucire v.tr.] (meti adun miôr che si pues scrits, discors, peraulis)
    sinonims
    argagnâ, becotâ, pastiçâ sù, sestâ