Sinonimi e Contrari Friulani

meti dongje loc.

  1. [it. abbinare v.tr.] (cumbinâ ad in doi, a cubiis)
    sinonims
    acuardâ, cubiâ, cumbinâ, dopleâ
    (meti dongje in maniere armoniche)
    sinonims
    acuardâ, cubiâ
  2. [it. accorpare v.tr.] (fâ un toc unît)
    sinonims
    dâ dongje, fondi, tirâ dongje, unî, unificâ
    contraris
    dismembrâ, dividi, scorporâ
  3. [it. accostare v.tr.] (fâ lâ dongje)
    sinonims
    meti insot, parâ dongje, parâ insot, prossimâ, tirâ insot, vicinâ
    contraris
    dislontanâ, gjavâ vie, parâ di bande, parâ in bande, parâ vie, tirâ di bande, tirâ in bande, tirâ vie
  4. [it. affiancare v.tr.] (meti a flanc) meti dongje doi ritrats
    sinonims
    azonzi, cometi, cubiâ, incubiâ, inzontâ, leâ, meti a flanc, meti al pâr, meti a pâr, meti aprûf, meti daprûf, meti di flanc, meti in flanc, parâ dongje, peâ, prossimâ, tacâ, tacâ dongje, unî, zontâ, zontâ in bande
    contraris
    disbletâ, discjoli, disfantâ, dislontanâ, disparselâ, dispeâ, dispicjâ, disseparâ, disviâ, diszontâ, parâ vie, rimovi, scompartî, separâ, sfantâ, sforeâ, slontanâ, smiezâ, taiâ, tignî indaûr
    (meti a confront, in relazion) meti dongje doi autôrs
    sinonims
    azonzi, cometi, cubiâ, incubiâ, inzontâ, leâ, meti a flanc, meti al pâr, meti a pâr, meti aprûf, meti daprûf, meti in flanc, parâ dongje, peâ, prossimâ, tacâ, tacâ dongje, unî, zontâ, zontâ in bande
    contraris
    disbletâ, discjoli, disfantâ, dislontanâ, disparselâ, dispeâ, dispicjâ, disseparâ, disviâ, diszontâ, parâ vie, rimovi, scompartî, separâ, sfantâ, sforeâ, slontanâ, smiezâ, taiâ, tignî indaûr
  5. [it. aggiungere v.tr.] (meti in plui, par prionte)
    sinonims
    adizionâ, aneti, aplicâ, meti, meti sù, rionzi, sumâ
    contraris
    cjoli, eliminâ, gjavâ
  6. [it. agglomerare v.tr.] (ingrumâ, meti insiemi robis diferentis)
    sinonims
    parâ dongje, tirâ dongje, unî
    contraris
    disjustâ, disunî, dividi, taiâ
  7. [it. approssimare v.tr.] (fâ stâ dongje)
    sinonims
    vicinâ
  8. industr. [it. assemblare1 v.tr.] (montâ cuntun assemblament)
    contraris
    smontâ
  9. fig. [it. associare v.tr.] (meti in rapuart)
    sinonims
    associâ, fondi, meti in rapuart, meti in relazion, pariâ, peâ
    contraris
    cerni, disbletâ, discjoli, disparselâ, dispicjâ, disseparâ, distingui, diszontâ, scompartî, smiezâ, taiâ
  10. [it. assortire1 v.tr.] (meti adun ogjets, soredut di gjenar diferent, daûr di criteris logjics o di armonie) meti dongje lis plantis intal zardin
    sinonims
    cubiâ, cumbinâ, imbinâ, sielzi
  11. [it. attaccare v.tr.] (dâ dongje doprant leaduris, cole, cusiduris e sim.)
    sinonims
    aplicâ, coneti, fermâ, fissâ, impastanâ, incolâ, insedâ, laçâ, leâ, meti, peâ, saldâ, sgnacâ sù, unî
    contraris
    disbletâ, dismolâ, dispeâ, dispicjâ, dispicjâ jù, disseparâ, distacâ, distacâ jù, diszontâ, dividi, molâ, scompartî, separâ
  12. [it. combinare v.tr.] (meti dongje dôs o plui robis secont un criteri o par vê un ciert risultât, spec. estetic) meti dongje il vistît cu lis scarpis
    sinonims
    acuardâ, amalgamâ, armonizâ, compagnâ, conciliâ, cubiâ, incubiâ, justâ, leâ, messedâ, miscliçâ, misturâ, svicinâ, unî
    contraris
    disseparâ, disunî, dividi
    (rindi compatibil, conciliâ)
    sinonims
    acuardâ, amalgamâ, armonizâ, compagnâ, conciliâ, cubiâ, incubiâ, justâ, leâ, messedâ, miscliçâ, misturâ, svicinâ, unî
    contraris
    disseparâ, disunî, dividi
  13. [it. comporre v.tr.] (meti dongje e ordenâ cun criteri cjossis, elements e v.i.) meti dongje o ancje componi un mosaic
    sinonims
    azonzi, bati, creâ, cumbinâ, dâ dongje, fâ dongje, leâ, meti adun, meti sù, montâ, montâ sù, peâ, unî
    contraris
    discomponi, disfâ, dismontâ
  14. [it. concatenare v.tr.] (unî in mût une vore strent)
    sinonims
    cometi, conzonzi, insedâ, unî
    contraris
    distacâ, diszontâ, dividi, scompartî, separâ
  15. [it. congegnare v.tr.] (disponi, montâ i tocs di un mecanisim di mût che al funzioni) meti dongje un orloi
    sinonims
    montâ
  16. fig. [it. congegnare v.tr.] (dâ une organizazion, un progjet, un intindiment) meti dongje un plan complès
    sinonims
    costruî, organizâ
  17. [it. conglobare v.tr.] (meti adun plui robis intun intun omogjeni) unî o ancje meti dongje realtât e imagjinazion
    sinonims
    meti vicin, ramassâ
  18. [it. contrapporre v.tr.] (meti in confront) meti dongje doi stîi leteraris
    sinonims
    comparâ, confrontâ, paragonâ
  19. [it. costruire v.tr.] (creâ, inventâ)
    sinonims
    argagnâ, burî fûr, comedâ, componi, creâ, cumbinâ, fâ dongje, fâ sù, fondâ, ideâ, impastanâ, implantâ, inmaneâ, inventâ, meti adun, meti sù, organizâ, rangjâ
  20. [it. crescere v.intr.] (aumentâ in altece, volum, pês)
    sinonims
    aumentâ, dâ sù, incressi, incressisi, ingrandîsi, lâ insù, rionzisi, slargjâsi
    contraris
    calâ, cangjâ, dâ jù, diminuî, dismolâsi, lâ al mancul, lascâsi, ridusisi, ristrenzisi, scarmulîsi, slanghî, srarîsi
  21. coloc. [it. fare v.tr.] (vê)
    sinonims
  22. [it. giungere v.tr.] (meti adun)
    contraris
    distacâ, diszontâ, dividi, meti jù
  23. [it. giustapporre v.tr.] (svicinâ doi o plui elements, cence une fusion o une conession strente fra di lôr) meti dongje dôs imagjins par viodi lis diferencis
    sinonims
    prossimâ, svicinâ, tacâ, zontâ
  24. [it. imbolsire v.intr.] (deventâ plui gras, massime procurant dam ae salût)
  25. [it. imbolsirsi v.pronom.intr.] (deventâ plui gras, plui pesant massime procurant dam ae salût)
    sinonims
    meti sù
  26. [it. inventare v.tr.] (creâ, cun fantasie e par fins artistics)
    sinonims
    concepî, fâ sù, imbastî, inventâsi
  27. [it. inventare v.tr.] (pensâ o dî robis no veris)
    sinonims
    fâ sù, imbastî, inventâsi, pensâ
  28. [it. legare1 v.tr.] (fâ che alc al stei dongje in forme armoniose, o logjiche)
    sinonims
    peâ, zontâ
    contraris
    disseparâ, distingui, diszontâ, separâ
  29. [it. mettere da parte loc.v.] (conservâ, sparagnâ)
  30. [it. mettere insieme loc.v.]
    fam. (inviulâ) meti dongje une opare
  31. fam. [it. mettere su chili loc.v.] (ingrassâ)
  32. [it. paragonare v.tr.] (meti une persone, une robe, une situazion e v.i. in confront cuntune altre)
    sinonims
    contraponi, meti, meti in confront, meti in paragon, oponi, riscontrâ
  33. [it. paragonare v.tr.] (tignî par compagnis dôs personis o robis) lis sôs capacitâts no si puedin paragonâ o ancje meti dongje cu lis tôs
    sinonims
    meti, meti in confront, meti in paragon, parelâ
  34. [it. raccattare v.tr.] (dâ dongje alc a stentis)
    sinonims
    dâ adun, dâ dongje, meti adun, tirâ adun
  35. [it. raggranellare v.tr.] (meti dongje cun fadie, massime dai bêçs)
    sinonims
    cepelâ, dâ dongje, fâ dongje, parâ dongje, raspâ sù, spiulâ
    contraris
    butâ ator, sparniçâ
  36. [it. raggruppare v.tr.] (meti dongje intun o in plui grups, ingrumâ robis che a son fûr di trop)
    sinonims
    clamâ dongje, dâ adun, dâ dongje, ingrumâ, intassâ, intropâ, meti adun, racuei, riunî, tirâ adun, unî
    contraris
    disfantâ, dispierdi, dissipâ, divertî, sbaraiâ, sdarnâ, semenâ, sfantâ, sparniçâ, sparpagnâ, sparpaiâ, stierni
  37. [it. raggruppare v.tr.] (meti adun, fâ sù un grup di personis o di robis daûr di un ciert criteri) meti dongje i arlêfs daûr de etât o ancje fâ grups di arlêfs daûr de etât
    sinonims
    dâ adun, dâ dongje, intropâ, meti adun, meti intune, tirâ adun
    contraris
    disfantâ, dispierdi, dissipâ, scjarni, semenâ, sfantâ, spacâ, sparniçâ, sparpagnâ
  38. fig. [it. ricucire v.tr.] (meti adun miôr che si pues scrits, discors, peraulis)
    sinonims
    argagnâ, becotâ, pastiçâ sù, sestâ
  39. [it. sborsare v.tr.] (paiâ une sume di bêçs)
    contraris
    incassâ, scuedi, tirâ,
  40. [it. uguagliare v.tr.] (judicâ compagn, dal stes nivel)
    sinonims
    comparâ, confrontâ, meti a pâr, paragonâ
  41. [it. unire v.tr.] (fondi)
    sinonims
    associâ, cubiâ, cumbinâ, fondi, meti adun, tignî intun, tignî intune, tirâ adun, tirâ dongje, vê adun, zontâ
  42. fig. [it. vendemmiare v.intr.] (vê reon) in chel afâr al è ce ingrumâ o ancje ce meti dongje
    sinonims
    tirâ dongje