• Lemis dongje
• seât adi.,s.m.
• sebaci adi.
• Sebastian s.m.
• sebi s.m.
• se bute loc.
• sec adi., s.m.
• secandul adi.,s.m.
• secante s.f.
• secantoide
• sec come une saradele loc.
• Sece s.f.

sec adi., s.m.

1. [it. acuto adi.] (di sensazion, sintiment, che si fâs sintî cun grande intensitât)

   sinonims

   brusc, grant, grivi, lambicant, picant, sbalsamant, seri, sponzint, vîf, violent

   contraris

   debil, lami, lizêr, smamît

2. [it. allampanato adi.] (alt, sclagn e malsigûr tai moviments)

   sinonims

   calendari, disclaudât, inrimpinît, sgrembi

3. [it. arido adi.] (di plantis, di aghis, cence umiditât) un teren sec

   sinonims

   ars, arsît, candît, flapît, incandît, mars, pustot, scridel, scridelît, sterp

   contraris

   agadôs, bagnât, imbombât, imbombît, plomp, tafagnot, umit

4. fig. [it. arido adi.] (cence sensibilitât o ideis)

   sinonims

   frêt, insensibil

   contraris

   calorôs, dolç di cûr, dulinciôs, ferbint, font, morbit, sensibil, siôr, vîf, vivarôs

   (cence spirt, fantasie, estri)

   sinonims

   frêt, insensibil

   contraris

   calorôs, dolç di cûr, dulinciôs, ferbint, font, morbit, sensibil, siôr, vîf, vivarôs

   (che nol da risultât)

   sinonims

   frêt, insensibil

   contraris

   calorôs, dolç di cûr, dulinciôs, ferbint, font, morbit, sensibil, siôr, vîf, vivarôs

5. [it. arso adi.] (che al à pierdût umiditât)

   sinonims

   arit, candît, cantesemât, incandît, incantesemât

   contraris

   bagnât, fresc, umit

6. [it. arsura s.f.] (sensazion di secure che e cjape la gole) bevi par cuietâ il sec in bocje
7. [it. asciutto adi.] (di flums, lâts, e v.i., cence aghe) un poç sec

   sinonims

   incandît, incantesemât, suiât

8. [it. asciutto adi.] (cence umiditât) conservâ la farine intun puest sec

   contraris

   bagnât, fresc, umit

   (cence ploie ni fumate)

   contraris

   bagnât, fresc, umit

9. fig. [it. asciutto adi.] (magri ma vivarôs)

   sinonims

   lizêr, lizêr di gjambe, slançôs, smilç, snel, spiul

   contraris

   ben pecolât, bocognat, bocon, complen, cracagnot, grêf, grivi, grues, pecolât, penç

10. fig. [it. asciutto adi.] (sclet, stratignût)

    sinonims

    curt, distacât, essenziâl, frêt, lizêr, los, net, scarm, scarmulin, scjarnît, sclendar, sfilât

    contraris

    amabil, barbôs, calorôs, cordiâl, degnevul, espansîf, ferbint, fetôs, gjubiâl, lunc, slançôs, tratîf, zentîl

    (brusc, ruspiôs, cence cordialitât) fevelâ in maniere secje

    sinonims

    curt, distacât, frêt

    contraris

    amabil, calorôs, cordiâl, degnevul, espansîf, ferbint, gjubiâl, slançôs, tratîf, zentîl

11. [it. asciutto adi.] (di vin, che nol è dolç) o volarès un blanc sec

    contraris

    abocât, amabil, dolç, pastôs

12. [it. aspramente av.] (derivât di 'aspro', intune forme dure viers altris) rispuindi garp o ancje sec o ancje cun durece
13. [it. brusco¹ av.] (in mût svelt e sec) al rispuindè sec o ancje a sec che no

    sinonims

    a butinton, a sut, cun asprece, cun maluserie, cun ruspidece, cun ruspieç, di brut, di strabalç, ruspi, su la brucje, tic e tac

14. [it. deciso adi.] (di linie o profîl, che al spiche in mût net) une figure cui contors secs

    sinonims

    cjalcjât, cjariât, ferbint, fuart, gaiart, net, penç, possent, precîs, vivarôs

    contraris

    clop, debil, flap, inciert, lami, malciert, malfer, malsigûr, smamît, smavît, smuartît, svampît

    (di colôr o savôr, che al risalte pe sô intensitât)

    sinonims

    cjalcjât, cjariât, ferbint, fuart, gaiart, net, penç, possent, precîs, vivarôs

    contraris

    clop, debil, flap, inciert, lami, malciert, malfer, malsigûr, smamît, smavît, smuartît, svampît

15. [it. magro adi.] (di persone, di animâl o di part dal cuarp che e à pôc gras) vê lis cuessis magris o ancje bielis secjis, sec tant che un crot di rosade, sec o ancje sclagn incandît o ancje sec tant che un bachet, sec tant che un cantin o ancje un claut

    sinonims

    patît, scjarnît, sfilât, smenglât, sut, vidriç

    contraris

    adipôs, gras, grasson

16. [it. magro s.m.] (persone cun pôc gras)

    sinonims

    scarmulin, sut

17. [it. morto stecchito loc.s.m.] (muart)
18. fig. [it. netto adi.] (che al dîs decision) o volarès une rispueste secje

    sinonims

    categoric, net

    contraris

    dubi, esitant, malciert, malsigûr, pendolant

19. fig. [it. ossuto adi.] (di stîl, discors e sim., une vore essenziâl) un messaç sec ma plen di significât

    sinonims

    se

20. fig. [it. ramo secco loc.s.m.] (cjamp economic che nol prodûs avonde) il diretôr al à decidût di taiâ il sec
21. [it. reciso adi.] (pandût cun decision) al à dade une rispueste secje

    sinonims

    clâr, decîs, fer, fis, net, risolût, viert

    contraris

    inciert, indecîs, insigûr, malsigûr

22. [it. rinsecchito adi.] (che al à pierdût la umiditât e il tenar)
23. fig. [it. ruvidamente av.] (in maniere secje, cence creance)

    sinonims

    bruscjementri, cun durece, cun inciviltât, cun maleducazion, cun ruspidece, cun ruspiosetât, durementri, incivilmentri, in maniere dure, in maniere grese, in maniere incivîl, in maniere maleducade, in mût dûr, in mût grês, in mût incivîl, in mût maleducât, maleducadementri, ruspiosementri, rustichementri, secjementri

    contraris

    cortesementri, cun cortesie, cun dolcece, cun garbature, cun zentilece, dolcementri, garbadementri, in maniere cortese, in maniere dolce, in maniere garbade, in maniere zentîl, in mût cortês, in mût dolç, in mût garbât, in mût zentîl, zentilmentri

24. [it. scabro adi.] (cence ornaments, cence elements di plui)

    sinonims

    dispueât, essenziâl

    contraris

    baroc, curât, pulît

25. [it. scheletrito adi.] (di persone o part dal cuarp, che e je une vore magre) braçs secs

    sinonims

    scheletric, sclagn, sut

    contraris

    adipôs, florit, gras, tarondin

26. [it. scheletrito adi.] (di arbul o ramaç, cence fueis)
27. mat. [it. sec² simb.] (simbul di secante)
28. [it. seccamente av.] (derivât di 'secco', tant che rispueste rapide) rispuindi a sec o ancje sec

    sinonims

    bruscjementri, in maniere rapide, in mût rapit, rapidementri

29. [it. secchezza s.f.] (il jessi sec, cence aghe) la sute o ancje la secjarie dal poç e faseve patî la sêt

    contraris

    umiditât, umit

30. [it. secco adi.] (no bagnât)

    sinonims

    ardût, arsît, candît, disidratât, flapît, incandît, scridel, scridelît, sidiât, sut

    contraris

    agadôs, bagnât, març, mossit, mutriç, patoc, strafont, tafagnot, travanât, umit

    (disidratât) mi coventarès une creme pe piel secje

    sinonims

    disidratât, scridel, sut

31. [it. secco adi.] (dissecjât) un poç sec

    sinonims

    arsît, a sut, sclagn, scridel, scridelît, sidiât

32. [it. secco adi.] (di materiâi o sostancis, secjât) vernîs secje

    sinonims

    secjât

    (di plante o part di plante, muart) un ramaç sec

    sinonims

    secjât

    (vignût fûr di un procediment particolâr di conservazion) pes sec, foncs secs o ancje secjâts

    pan sec
33. [it. secco adi.] (dal timp, dal clime e v.i., cence umiditât e ploiis)

    sinonims

    arit, ars, candît, incandît, mars, scridel, sterp

    (desertic) une regjon secje

    sinonims

    ars, candît, incandît, mars, scridel, sterp

34. [it. secco adi.] (di cdn., une vore magri, sclagn) tu sês propit sec!

    sinonims

    fin, incandît, lizêr, los, scarm, scarmulin, scjarnît, sclagn, sclendar, sec in cjandele, sfilât, smilç, sut, sutîl

    contraris

    ben nudrît, bocon, complen, gras, grassin, grues, morbit, nudrît, pagnoc, penç

    (di une part dal cuarp, magre) vê lis gjambis secjis

    sinonims

    fin, incandît, lizêr, los, scarm, scarmulin, scjarnît, sclagn, sclendar, sec in cjandele, sfilât, smilç, sut, sutîl

    contraris

    ben nudrît, bocon, complen, gras, grassin, grues, morbit, nudrît, pagnoc, penç

35. fig. [it. secco adi.] (rampit, curt, sut di peraulis)

    sinonims

    curt, disfurnît, essenziâl, malfurnît, rampit, ristret, sostanziâl, sut di peraulis, svelt

    contraris

    crestôs

36. fig. [it. secco adi.] (di colp, pache, bote e v.i., energjic) un colp sec, une pidade secje

    sinonims

    cjalcjât, energjic, fuart, gaiart

37. fig. [it. secco adi.] (di sunsûr, ben clâr) un ton sec
38. fig. [it. secco adi.] (fâ che al met clâr e net e daurman i limits di une relazion cun altris) nus à oponût un dinei sec, al à un mût di fâ masse sec

    sinonims

    brusc, risolût

    contraris

    afabil, amabil, calorôs, cjâr, cordiâl, cortesan, degnevul, dulinciôs, gjoldibil, gjubiâl, gjubil, manierôs, plasevul, tratîf, zentîl

    (tant che averbi, a sut) i à rispuindût sec, cence nancje cjalâlu in muse

    sinonims

    brusc, risolût

    contraris

    afabil, amabil, calorôs, cjâr, cordiâl, cortesan, degnevul, dulinciôs, gjoldibil, gjubiâl, gjubil, manierôs, plasevul, tratîf, zentîl

39. [it. secco adi.] (di vin o licôr, che al à pôc zucar, contrari di dolç) un vin sec

    contraris

    abocât, amabil, dolç, pastôs

40. zûcs [it. secco adi.] (intal lot, di zuiade, fate dome intune ruede, cence vê inte cartele altris cumbinazions di numars)
41. [it. secco s.m.] (ariditât)

    sinonims

    secjarie, sute

    contraris

    bagnum, umiditât, umidôr, umit

42. [it. siccità s.f.inv.] (mancjance o scjarsetât de aghe, des precipitazions par un timp avonde lunc) un Istât cun tant sec

    sinonims

    ars, secjarie, secure, sute

    (scjarsetât di umiditât)

    sinonims

    ars, secjarie, secure, sute

43. [it. spiccio² adi.] (che al pant ruspidece) vê manieris bruscjis o ancje secjis

    sinonims

    grês, ruspi, ruspiôs

44. fr. [it. tranchant adi.inv.] (di frase, judizi e v.i., caraterizât di grande decision) une critiche secje

    sinonims

    dûr, fer, net, risolût

45. [it. vivo adi.] (di spice o sim., no taronde, uçade) un mûr a cjanton sec

    contraris

    taront